W ostatnich latach coraz większą uwagę poświęca się więc stosowaniu probiotyków w profilaktyce zdrowotnej u noworodków i niemowląt. Współczesne badania wskazują na rosnącą rolę probiotyków w zapobieganiu dysbiozie jelitowej u noworodków oraz poprawie ich ogólnego stanu zdrowia. Szczególną uwagę zwraca się na szczepy bakterii z rodzaju Bifidobacterium, które są naturalnym elementem mikrobioty jelitowej zdrowych niemowląt, a odgrywają istotną rolę w zapobieganiu dysbiozie i mogą mieć korzystne działanie w profilaktyce zdrowotnej noworodków. W niniejszym artykule zostaną omówione najnowsze badania dotyczące roli mikrobioty jelitowej oraz stosowania probiotyków u noworodków.
Mikrobiota jelitowa noworodków –znaczenie i rozwój
Mikrobiota jelitowa odgrywa fundamentalną rolę w zdrowiu noworodka i niemowlęcia, wpływając na funkcje metaboliczne, trawienie oraz kształtowanie układu immunologicznego. Proces kolonizacji jelit przez bakterie rozpoczyna się w momencie porodu, a jego przebieg jest zależny od wielu czynników, takich jak sposób porodu, rodzaj karmienia czy środowisko zewnętrzne [2].
U noworodków urodzonych drogą naturalną dominuje mikrobiota pochodząca z pochwy i jelit matki, w tym bakterie z rodzaju Bacteroides, Bifidobacterium i Lactobacillus. Natomiast skład mikrobiomu jelitowego dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie w większym stopniu warunkowany jest mikrobiotą znajdującą się na skórze matki oraz szczepami szpitalnymi, co może skutkować zaburzoną kolonizacją, prowadzącą do mniejszej liczby korzystnych bakterii w ich jelitach, a tym samym zwiększającą ryzyko dysbiozy i opóźniającą dojrzewanie układu odpornościowego
dziecka [2, 3]. Karmienie piersią również odgrywa istotną rolę w promowaniu korzystnej mikrobioty jelitowej, gdyż pokarm matki charakteryzuje się dużą zawartością oligosacharydów stymulujących wzrost i aktywność bakterii probiotycznych, głównie z rodzaju Bifidobacterium [4].
Prawidłowa mikrobiota jelitowa noworodków i niemowląt jest niezbędna dla zdrowego rozwoju układu immunologicznego, wpływając na tolerancję na antygeny pokarmowe i patogeny środowiskowe, a jednocześnie zmniejszając ryzyko wystąpienia chorób zapalnych, alergii i infekcji [5].
Dysbioza jelitowa u noworodków
Dysbioza to stan, w którym dochodzi do zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej – przewagi bakterii patogennych lub zmniejszenia liczby bakterii korzystnych w jelicie, co prowadzi do negatywnych skutków zdrowotnych. U noworodków przyczynami dysbiozy jelitowej mogą być m.in. poród przez cesarskie cięcie, brak karmienia piersią, stosowanie antybiotyków oraz hospitalizacja [6].
Badania wskazują, że dysbioza jelitowa u noworodków może prowadzić do zwiększonego ryzyka infekcji, przewlekłych stanów zapalnych, a także wpływać na rozwój alergii i innych chorób przewlekłych, takich jak atopowe zapalenie skóry czy otyłość [7]. Występowanie kolek niemowlęcych, problemu dotykającego wiele noworodków, również często wiązane jest z zaburzeniami mikrobioty jelitowej, a ich przyczyną może być niedobór bakterii z rodzaju Bifidobacterium oraz nadmierna kolonizacja patogenami, takimi jak Escherichia coli [8, 9]. W związku z tym rośnie zainteresowanie stosowaniem probiotyków jako środków wspomagających przywracanie równowagi mikrobiologicznej jelit i zapobieganie powikłaniom wynikającym z dysbiozy w przewodzie pokarmowym noworodków.
Rola probiotyków w profilaktyce zdrowotnej noworodków
Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza, poprawiając skład mikrobioty jelitowej oraz modulując odpowiedź immunologiczną [7]. Szczepy Bifidobacterium i Lactobacillus są najczęściej badanymi probiotykami pod kątem ich zastosowania u noworodków, a w metaanalizach oceniających stosowanie preparatów probiotycznych wykazano, że są one szczególnie skuteczne w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia zaburzeń jelitowych, w tym biegunek infekcyjnych, oraz w zapobieganiu stanom zapalnym związanym z dysbiozą [9, 10].
Wspomaganie rozwoju prawidłowej mikrobioty jelitowej u noworodków i niemowląt może również skutkować zmniejszeniem ryzyka wystąpienia innych zaburzeń zdrowotnych. Wyniki badań wskazują, że probiotyki mogą wspomagać profilaktykę infekcji, zapobiegać biegunkom, zmniejszać ryzyko alergii i atopii, a także łagodzić objawy kolki niemowlęcej [11].
Kolki niemowlęce i infekcje jelitowe a probiotyki
Kolki niemowlęce to jedno z najczęstszych zaburzeń, które może występować nawet u 20% noworodków, objawiające się intensywnym płaczem, bez wyraźnej przyczyny. Chociaż istnieje wiele czynników wpływających na występowanie kolek u noworodków i niemowląt, istnieje coraz więcej dowodów na to, że to właśnie zaburzenia mikrobioty jelitowej w dużym stopniu mogą przyczyniać się do ich występowania. Wyniki badań klinicznych wskazują, że w szczególności niewystarczające zasiedlenie jelit korzystnymi szczepami bakteryjnymi, jak Bifidobacterium oraz zwiększona liczba bakterii patogennych, np. E. coli mogą być związane z nasileniem objawów kolki, poprzez zwiększoną produkcję gazów, zaburzenia motoryki jelitowej oraz możliwość występowania stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym
noworodków [10, 12, 13].
Kolki niemowlęce pozostają więc jednym z największych problemów w opiece nad noworodkiem. Jedno z kluczowych badań klinicznych przeprowadzono na grupie niemowląt cierpiących na kolki, które były leczone probiotykami zawierającymi szczep Bifidobacterium breve. Wyniki wykazały, że regularne podawanie tego probiotyku znacząco zmniejszało czas trwania płaczu oraz poprawiało ogólny komfort dzieci. Po ośmiu tygodniach stosowania, rodzice zgłaszali około 50% redukcję objawów kolki w porównaniu do grupy kontrolnej [14]. Inne badanie kliniczne oceniło wpływ szczepu Lactobacillus reuteri DSM 17 938 na dzieci z kolkami. W tym badaniu wykazano, że dzieci, które przyjmowały probiotyk, doświadczyły znacznego zmniejszenia objawów kolki oraz poprawy w zakresie jakości snu i ogólnego samopoczucia. Efekty były widoczne już po dwóch tygodniach stosowania...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
